Η Μαρία Παπαϊωάννου, μια νέα λογοτέχνης που το αναγνωστικό κοινό την αγάπησε διαβάζοντας την πρώτη συλλογή διηγημάτων της «Rebound», μας μίλησε για την ίδια, για το βιβλίο της αλλά και για όλες τις γυναίκες που έγιναν ή σκέφτονται να γίνουν μανούλες. Η αισιόδοξη ματιά της είναι διακριτή σε όλες τις απαντήσεις της.
Πες μας δυο λόγια για σένα. Ποια είναι η Μαρία;
Η Μαρία είναι μία γυναίκα με τα άγχη και τις έννοιες των περισσότερων γυναικών της εποχής μας. Παντρεμένη με δύο παιδιά και εργαζόμενη, θα την συναντήσεις στις παρέες σου, στις συναδέλφους σου, θα την εντοπίσεις πλάι σου στο κομμωτήριο όσο περιμένεις να εξυπηρετηθείς και στο Μετρό, συνήθως να διαβάζει κάποιο βιβλίο.
Το βιβλίο σου είναι συλλογή διηγημάτων και το χαρακτηρίζεις ως μαύρο ημερολόγιο εγκυμοσύνης. Πες μας λίγα λόγια γι’ αυτό.
Το βιβλίο μου αποτελείται από 17 διηγήματα τα οποία έχουν ως κεντρικό άξονα την κατάθλιψη από την οποία ήμουν χρόνια πάσχουσα. Δυστυχώς, αυτή η ύπουλη ψυχική ασθένεια, δεν κάνει διακρίσεις και δεν σέβεται ούτε τις γυναίκες που βρίσκονται «σε ενδιαφέρουσα». Έτσι, λοιπόν, βρέθηκα στα μισά της εγκυμοσύνης του δεύτερου παιδιού μου «βουτηγμένη» κυριολεκτικά στον βυθό της να προσπαθώ να παλέψω με τους δαίμονές μου. Εφόσον απευθύνομαι σε γυναίκες σε αυτό το site, είναι πιο εύκολο να αντιληφθούν τον συνδυασμό που περιγράφω και τις δυσκολίες που κλήθηκα να αντιμετωπίσω. Σε κάποια από τα διηγήματα του «Rebound», λοιπόν, περιγράφεται και εκείνη ακριβώς η φάση.
Ο κόσμος αγκάλιασε το βιβλίο σου. Το περίμενες; Πότε να περιμένουμε νέα σου δουλειά;
Κοίταξε, όταν έγραφα το «Rebound» το έκανα για να λυτρωθώ από όσα με στοίχειωναν και ήθελα να τα ξορκίσω, καθώς ο μόνος τρόπος που έχω ως άνθρωπος για να εκτονώνομαι και να «την βρίσκω» εν τέλει, είναι η γραφή. Κατόπιν, όταν τελικά μου ανακοινώθηκε πως θα εκδοθεί το έργο μου, η χαρά μου ήταν τόση διότι σκέφθηκα, ότι ακόμη και ένας μόνο άνθρωπος να βοηθηθεί από την δική μου περιπέτεια θα είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή για εμένα. Έπειτα ήρθε η ανταπόκριση του αναγνωστικού κοινού και πραγματικά αισθάνομαι πολύ ευτυχισμένη για όσα βιώνω τους τελευταίους μήνες που έχει κυκλοφορήσει το βιβλίο μου. Για τα μηνύματα, την αγάπη, για το πως αγκαλιάστηκε το έργο μου.
Το δεύτερο μου βιβλίο ετοιμάζεται και σύντομα θα έχετε νέα του σχετικά.
Γιατί έδωσες στο έργο σου τον τίτλο Rebound;
Ο τίτλος είναι διττός. Καταρχήν ο όρος «rebound» στην ψυχιατρική σημαίνει «υποτροπή». Όπως αντιλαμβάνεσαι, όσο βρισκόμουν στα βαθιά της αρρώστιας, ο γιατρός έλεγε πως βρίσκομαι σε «rebound». Εν τω μεταξύ, στην εφηβεία μου, συνήθιζα να συχνάζω σε ένα υπόγειο underground μαγαζί στην Πλατεία Αμερικής, γνωστό για τις σκοτεινές του μουσικές και την alternative ατμόσφαιρά του, το «Rebound». Θα λέγαμε δύο διαφορετικά «μέρη», σκοτεινά και περίεργα στα οποία βρέθηκα σε δύο τελείως διαφορετικές φάσεις της ζωής μου που όμως για κάποιον λόγο αισθάνθηκα πως έμοιαζαν. Και καθώς το βιβλίο έχει σαν background την Αθήνα και γίνεται κάποια σύνδεση με την κατάθλιψη και τις εκάστοτε περιοχές της, κάπως έτσι προέκυψε και ο τίτλος.
Πώς ένιωθες καθώς έγραφες το Rebound και πώς όταν το ολοκλήρωσες; Ποιες είναι οι πιο σημαντικές στιγμές που σου χάρισε η συγγραφή αλλά και η μέχρι τώρα πορεία του;
Για εμένα η συγγραφή είναι η ζωή μου. Γράφω από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου. Κυρίως μικρές ιστορίες, ασύνδετες μεταξύ τους. Με το «Rebound» και ενώ ξεκίνησα να γράφω όπως πάντα διηγήματα, αισθανόμουν ότι το θέμα δεν μπορούσε να εξαντληθεί σε ένα ή δύο μόνο και συνέχιζα να δουλεύω ώσπου κάποια στιγμή αντιλήφθηκα, ότι πέρα από δεκαεπτά μεμονωμένες ιστορίες, είχε φτιαχτεί μία ενιαία «σπονδυλωτή», θα λέγαμε, ιστορία, η οποία δεν ακολουθεί απαραίτητα τον φυσικό ρου του χρόνου. Αυτό με έκανε να νιώσω ότι τελικά είχα δημιουργήσει κάτι που ίσως και να μπορούσε να σταθεί και ενιαίο αλλά και μόνο του το καθένα ξεχωριστά.
Κάποιες από τις στιγμές που μου έχει χαρίσει αυτή η εμπειρία είναι σαφώς ο ενθουσιασμός όταν έμαθα ότι τελικά θα εκδοθεί το βιβλίο μου, η πρώτη κριτική και η χαρά που ακολούθησε αυτήν και φυσικά τα μηνύματα των αναγνωστών που καταφθάνουν ακόμη και με γεμίζουν αγάπη, χαρά και δύναμη.
Είσαι υποψήφια για το βραβείο Νέου Λογοτέχνη 2018. Συγχαρητήρια! Πώς νιώθεις;
Σε ευχαριστώ πολύ! Θα ήταν ψέμα να πω ότι δεν αισθάνομαι χαρούμενη και περήφανη. Ευχαριστώ το αναγνωστικό κοινό που άνοιξε την αγκαλιά του εγκάρδια για να υποδεχτεί το «Rebound»!
Ο δαίμονας της κατάθλιψης και ειδικά μετά τη γέννα, πώς αντιμετωπίζεται; Πώς μαθαίνεις να ζεις με αυτόν;
Ο δαίμονας της κατάθλιψης και ειδικά μετά την γέννα, πρέπει να σκοτώνεται! Και όταν λέω να σκοτώνεται, εννοώ ότι πρέπει να τον πολεμήσει κανείς (και εν προκειμένω μία μητέρα) θαρραλέα και με πείσμα ούτως ώστε να απαλλαγεί όσο πιο άμεσα γίνεται από αυτόν και η ίδια αλλά και το παιδί της. Διότι, όταν δεν είναι καλά η μάνα δεν είναι καλά ούτε το μικρό της. Υπάρχουν ειδικοί που μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά σε αυτήν την «μάχη» και φυσικά υπάρχουν και φαρμακευτικά σκευάσματα τα οποία, εάν κρίνονται απαραίτητα, θα πρέπει να χορηγούνται και να τηρούνται απαρέγκλιτα οι οδηγίες λήψης τους.
Δυστυχώς η κατάθλιψη δεν είναι μία ασθένεια με την οποία μπορείς να συνηθίσεις να ζεις μαζί της, διότι όταν πάσχεις από κατάθλιψη απλώς… δεν ζεις! Άρα, πρέπει να την αντιμετωπίσεις και όπως κάθε ασθένεια να την νικήσεις και να την ξεπεράσεις.
Είσαι γεννημένη στα Εξάρχεια και η ιστορία του Rebound διαδραματίζεται εκεί. Έμαθα ότι πρόσφατα μετακόμισες ξανά στο κέντρο, μετά από διαμονή χρόνων στα νότια προάστια. Τι αγαπάς στο κέντρο και επιστρέφεις σε αυτό με κάθε τρόπο;
Μεγάλη συζήτηση! Το Κέντρο της Αθήνας είναι η γενέτειρά μου και ο τόπος στον οποίο πέρασα τα παιδικά μου χρόνια, την εφηβεία αλλά και τα μετέπειτα φοιτητικά μου χρόνια. «Αναγκάστηκα» να το αποχωριστώ για λόγους που με ξεπερνούσαν αλλά πάντα είχα στο μυαλό μου και στην καρδιά μου την σκέψη ότι θα επιστρέψω. Άλλωστε, τα στέκια μου ήταν πάντα εκεί και παρέμειναν, τα σινεμά που αγαπώ, τα θέατρα, ακόμη και οι βόλτες, τα σεργιάνια μου χαζεύοντας τις βιτρίνες των κλειστών μαγαζιών τα βράδια, η Πλατεία Αγίας Ειρήνης με τα κοκτέιλ και τους λουκουμάδες. Την αγαπώ την Αθήνα! Με τις ομορφιές και τις δυσκολίες της. Την αγαπώ βαθιά για αυτό που είναι και για όσα την έχω φανταστεί εγώ ότι είναι.
Σύζυγος, μητέρα, εργαζόμενη. Τι συμβουλή θα έδινες στις γυναίκες αναγνώστριες του ewoman;
Δεν μου αρέσουν οι συμβουλές, δεν θέλω να ακούγομαι διδακτική, μου τη σπάει λίγο αυτό. Θα πω μόνο την δική μου ατάκα, αυτή που λέω στον εαυτό μου όταν κάποια πρωινά δυσκολεύομαι να ανοίξω τα μάτια μου και ενέχει ίσως και μία δόση περιπαιχτικής «αυστηρότητας» προς εμένα:
«Ξύπνα! Η ζωή είναι ωραία!»
