Ας γνωρίσουμε τη Χαρά Μαρκατζίνου και το βιβλίο της «Ο μοναχικός Αντώνης και η νεράιδα της χαράς».
Αγαπητή κυρία Μαρκατζίνου, σας καλοσωρίζω στο Ewoman.gr και σας εύχομαι να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο σας. Μιλήστε μας λίγο για εσάς και τη σχέση σας με την γραφή και τη συγγραφή.
Αγαπητή μου Έλια, θα μου επιτρέψεις τον ενικό, ευχαριστώ εσένα και το Ewoman.gr για την τιμή που μου κάνετε με αυτή τη συνέντευξη. Ευχαριστώ πολύ για τις ευχές σας για το πρώτο μου παιδικό βιβλίο, τον «Μοναχικό Αντώνη και τη νεράιδα της χαράς», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Υδροπλάνο.
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Είμαι μητέρα μιας 15χρονης πλέον κόρης και εργάζομαι σε μία ναυτιλιακή εταιρεία, μοιράζοντας τον ελεύθερο χρόνο μου ανάμεσα στην κόρη μου και τα βαφτιστήρια μου, στη γραφή, τη ζωγραφική και τα ταξίδια. Με καρδιά μικρού παιδιού, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, γράφω. Η ανεμελιά της παιδικής ηλικίας, οι ανησυχίες της εφηβείας, τα πρώτα όνειρα και οι στόχοι, οι ευχάριστες μα και οι πιο δύσκολες στιγμές της ζωής μου, η μητρότητα, η φιλία, ο έρωτας, όλα πήραν μορφή μέσα από λέξεις που αποτύπωνα σε ένα χαρτί. Για μενα η γραφή είναι έρωτας, αγάπη, θεραπεία, λύτρωση, ελευθερία. Η επαφή μου με το αναγνωστικό κοινό ξεκίνησε πριν από περίπου 6 χρόνια με την αρθρογραφία μου στο Kissmygrass και σε άλλες σελίδες στο διαδίκτυο. Η όλη διαδικασία της επικοινωνίας σκέψεων και συναισθημάτων με τους αναγνώστες με μάγεψε και μου έδωσε θάρρος μα και έμπνευση να ονειρεύομαι τη συγγραφή ενός βιβλίου. Η συγγραφή είναι το όνειρο, ένα όνειρο που έγινε πραγματικότητα μόλις τον προηγούμενο Απρίλιο.
Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με το παιδικό βιβλίο και τι ήταν αυτό που σας ώθησε προς αυτή την κατεύθυνση;
Έχοντας σπουδάσει Αγγλική Φιλολογία και έχοντας συνυπάρξει με παιδιά μέσα σε σχολικές αίθουσες, όταν χρειάστηκε να επιλέξω επαγγελματικά έναν άλλο δρόμο, η μοναδική επαφή με τα παιδιά, ήταν αυτό που έλειπε από τη ζωή μου. Προσπάθησα, λοιπόν, να βρω έναν άλλο τρόπο επικοινωνίας και επαφής μαζί τους, κι αυτός δεν ήταν άλλος από τη συγγραφή ενός παιδικού βιβλίου. Λαχταρούσα να μιλήσω στα παιδιά για την αγάπη κι ήθελα να το κάνω μέσα από ένα παραμύθι. Ένα παραμύθι που θα είχε τη μυρωδιά των δικών μου παιδικών χρόνων, με το παιχνίδι στις αλάνες με την ανεμελιά της παιδικής ηλικίας, χωρίς βιντεοπαιχνίδια και κινητά τηλέφωνα και φορτωμένο πρόγραμμα, κάτι που τα σημερινά παιδιά καλούνται να αντιμετωπίσουν. Με έντονο το αίσθημα ευθύνης απέναντι στα παιδιά, ήθελα να γράψω ένα βιβλίο που θα άγγιζε τις ψυχές τους με αγάπη και θα τους έδινε ένα ελπιδοφόρο μήνυμα.
Το βιβλίο σας «Ο μοναχικός Αντώνης και η νεράιδα της χαράς» έχω την αίσθηση πως είναι ένα πολυεπίπεδο και πολυθεματικό παιδικό παραμύθι που με ευαισθησία, ευθύνη και ενσυναίσθηση θίγει πολλά κοινωνικά θέματα που στιγματίζουν την παιδική ψυχή. Ποια είναι αυτά και τι μηνύματα θέλετε να περάσετε στους μικρούς μας φίλους μέσω της ιστορίας σας;
Πρόκειται για την ιστορία ενός μοναχικού αγοριού, του Αντώνη, που κάνοντας βόλτες με τη βάρκα του στη λίμνη, συναντά μία νεράιδα, τη νεράιδα της χαράς, η οποία θα τον βοηθήσει να ανακαλύψει το δώρο της φιλίας και τη δύναμη της αγάπης. Μέσα από τις συναντήσεις τους, ο Αντώνης θα εμπιστευτεί τη φιλία, θα δοκιμασει τα όριά της και θα πάρει το δικό του μάθημα ζωής για την αγάπη.
Το βιβλίο θίγει το θέμα του διαζυγίου, μιας και οι γονείς του Αντώνη έχουν χωρίσει, το θυμό που ο ίδιος νιώθει και δεν ξέρει πώς να τον απαλύνει, θίγει το θέμα του σχολικού εκφοβισμού και της απομόνωσης, μα αποτελεί κι ένα ηχηρό μήνυμα πως η δύναμη της φιλίας και το φως της αγάπης είναι ο πλοηγός μας για το ταξίδι της ζωής. Ο ήρωάς μου, μαθαίνει πως το να κάνει λάθη είναι απολύτως φυσιολογικό και επιτρεπτό και πως μόνο μέσα από τα λάθη θα αποκτήσει γνώση και κυρίως αυτοπεποίθηση.
Τα παιδιά σήμερα έχουν ανάγκη να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, να τα αποδέχονται και να τα εκφράζουν, να ξέρουν πως μπορούν να κάνουν λάθη και να μάθουν από αυτά και να ξέρουν πόσο σημαντική είναι η επικοινωνία και η φιλία. Η αποδοχή και η αγάπη είναι οι καρποί που χρειάζεται να φυτέψουμε στις ψυχές των παιδιών ώστε να εξελιχθούν σε υγιείς και ολοκληρωμένους συναισθηματικά ενήλικες.
Όταν ολοκλήρωσα τη συγγραφή του βιβλίου, στις επόμενες αναγνώσεις που έκανα συνειδητοποίησα πως είναι ένα παιδικό βιβλίο που μπορεί να διαβαστεί και από ενήλικες, οι οποίοι θα βρουν στοιχεία του παιδιού που κρύβουν μέσα τους, θα φέρουν στην επιφάνεια εκείνο το ευαίσθητο κομμάτι τους που κάπου έχουν αφήσει ξεχασμένο.
Γράφετε κάπου «Άνοιξε την καρδιά σου στην αγάπη... άνοιξε την αγκαλιά σου στη ζωή, ένας νέος κόσμος μπροστά σου θα ξετυλιχθεί!»
Είναι πράγματι η αγάπη βάλσαμο για όσα ταλαιπωρούν και προβληματίζουν ένα παιδί; Kαι πώς μπορεί αυτή να δράσει θεραπευτικά επάνω στο παιδί;
Τα πρώτα χρόνια στη ζωή ενός παιδιού είναι καθοριστικά για την μετέπειτα ανάπτυξή του ως ενήλικα. Η αγάπη, η άδολη, άνευ όρων, ειλικρινής αγάπη είναι ό μόνος τρόπος για να μεγαλώσει σωστά ένα παιδί. Η αγάπη έχει μέσα της την αποδοχή. Όταν, λοιπόν, ένα παιδί νιώθει πως είναι αποδεκτό γι’αυτό ακριβώς που είναι, τότε ανθίζει και αναπτύσσεται. Τότε νιώθει πληρότητα και δε χρειάζεται να αναζητήσει την προσοχή, την αγάπη μέσα από μία σκανταλιά, μέσα από τη χαμηλή επίδοση στα μαθήματα του σχολείου, μέσα από την επιθετικότητα και τον εκφοβισμό. Όταν ένα παιδί εισπράττει πραγματική αγάπη, τότε είναι ελεύθερο. Ελεύθερο από φόβο, από ενοχές. Γνωρίζει τα όριά του, γνωρίζει πως μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα και να γίνεται αποδεκτό. Η αγάπη επιτρέπει την έκφραση συναισθημάτων, η αγάπη είναι φως, είναι ελευθερία.
Ο ήρωάς σας, ο μικρός Αντώνης, είναι ένα μοναχικό παιδί που δεν ανοίγεται εύκολα στα άλλα παιδιά από φόβο και ανασφάλεια μήπως τον περιγελάσουν και τον κοροϊδέψουν για όσα νιώθει. Είναι ο φόβος και η ανασφάλεια ανασταλτικοί παράγοντες όσον αφορά την κοινωνική εξέλιξη και ανάπτυξη ενός παιδιού;
Ο Αντώνης είναι ένα ευαίσθητο παιδί, που επιλέγει τη σιωπή, την απομόνωση γιατί θεωρεί πως αυτό είναι πιο ασφαλές για εκείνον από το να εκφράσει την ταυτότητά του στους άλλους, που μπορεί να τον κοροΐδέψουν.
Ο φόβος και η ανασφάλεια, όταν αναπτύσσονται σε μία παιδική ψυχή, ενυπάρχουν σε αυτήν και μετά την ενηλικίωση της και έτσι το άτομο σε κάθε του πράξη τις βιώνει, χωρίς να νιώθει την ελευθερία που προσφέρουν η αγάπη και η εμπιστοσύνη. Μαθαίνει να κρύβει τα πραγματικά του συναισθήματα και να βασανίζεται ψυχικά και σωματικά, κρατώντας αποστάσεις από τους άλλους. Κι εδώ είναι που χρειάζεται κάθε γονιός να αναλάβει δράση, προσφέροντας αγάπη και αποδοχή στο παιδί του. Κάνοντάς το να νιώσει ασφάλεια.
Ας αναρωτηθούμε πόσες φορές έχουμε ακούσει κάποιον άλλο γονιό ή εμάς τους ίδιους να λέμε στο παιδί μας «Σταμάτα να κλαις» ή «Τα αγόρια είναι δυνατά, δεν κλαίνε», ζητώντας από το παιδί μας να εγκλωβίσει το συναίσθημά του, όποιο κι αν είναι αυτό και στη συνέχεια να μάθει να εγκλωβίζει όλα του τα συναισθήματα. Ένας ενήλικας που αδυνατεί να εκφράσει τα συναισθήματά του, αδυνατεί κατά συνέπεια να συνδεθεί πραγματικά σε συναισθηματικό επίπεδο με έναν άλλο συνάνθρωπό του, διατηρώντας επιφανειακές σχέσεις που δεν φτάνουν ποτέ στην αγάπη. Η αγάπη είναι το αντίδοτο του φόβου και της ανασφάλειας και οφείλουμε εμείς οι γονείς να την προσφέρουμε απλόχερα στα παιδιά μας, ώστε να εξελιχθούν σε συναισθηματικά υγιείς ενήλικες.
Γράφετε με έναν απλό αλλά ταυτόχρονα πολύ τρυφερό και στοργικό τρόπο και οι λέξεις σας γίνονται χάδι που γαληνεύει και φωτίζει την ψυχή του παιδιού. Θα πρέπει να αγαπάτε πολύ τα παιδιά. Σωστά;
Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Ήθελα η γραφή μου να είναι απλή και κατανοητή για να φτάσει στις καρδιές των παιδιών και να τις αγγίξει. Τα παιδιά τα λατρεύω! Αναπολώ τα χρόνια που δούλεψα σαν καθηγήτρια αγγλικών, όπου έλαβα τόση αγάπη από τα παιδιά, ένιωσα τόση χαρά και ευτυχία ανάμεσά τους, έμαθα να είμαι υπομονετική και επιθυμούσα αυτή την αγάπη να τους την ανταποδώσω με αυτό το βιβλίο. Πασπάλισα κάθε μου λέξη με αστερόσκονη αγάπης για να φωτίσει κάθε παιδική ψυχούλα.
Πώς μπορούν το οικογενειακό αλλά και το σχολικό περιβάλλον να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση του κάθε παιδιού και πώς η ανάγνωση ενός παιδικού βιβλίου μπορεί να καλλιεργήσει τη σκέψη του και τη φαντασία του ή τη δημιουργικότητά του;
Πρώτα από όλα το οικογενειακό περιβάλλον είναι εκείνο που θέτει τις βάσεις για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη ενός παιδιού. Στη συνέχεια το ίδιο το σχολείο θα έρθει και θα ενισχύσει τις βάσεις που έχει θέσει η οικογένεια για την ανάπτυξη του κάθε παιδιού. Η αυτοπεποίθηση ενός παιδιού είναι απόρροια της αγάπης και της αποδοχής που λαμβάνει. Αυτό που συνηθίζω να λέω όταν αρθρογραφώ ή συζητώ με άλλους γονείς για θέματα της διαπαιδαγώγησής τους είναι πως το να είσαι γονιός δεν είναι εύκολο – σίγουρα γιατί δεν συνοδεύεται από οδηγίες χρήσης– ωστόσο είναι το πιο συναρπαστικό. Κι αν κάνουμε λάθη ως γονείς, καλό είναι να τα αναγνωρίζουμε, ώστε να μην τα επαναλάβουμε. Αν ό,τι πλήγωσε εμας ως παιδιά το αποφύγουμε ως γονείς θα έχουμε κάνει ένα πολύ θετικό βήμα με τα παιδιά μας. Κι ας τους δώσουμε αγάπη, αγάπη, αγάπη!
Το βιβλίο είναι ένα ταξίδι. Με αποσκευές τις λέξεις του κάθε παιδί κάνει το δικό του ταξίδι διαβάζοντας. Σίγουρα οι εικόνες που δημιουργούνται στο μυαλό ενός παιδιού με το διάβασμα ενισχύουν την έκφρασή του, ενδυναμώνουν τη σκέψη και τη φαντασία του και του ανοίγουν ορίζοντες προς τη δημιουργία.
Bλέπω πως έχετε επιμεληθεί η ίδια την εικονογράφηση του βιβλίου σας. Ασχολείστε με τη ζωγραφική; Tι σας προσφέρει η ενασχόληση μαζί της;
Ναι, ασχολούμαι με τη ζωγραφική. Μάλιστα η συγγραφή αυτού του βιβλίου αποτέλεσε την αφορμή να ανακαλύψω την αγάπη μου για τη ζωγραφική. Ήθελα να παραδώσω ένα παιδικό βιβλίο που να έχει χρώματα και εικόνες που παραπέμπουν στην αγνότητα και την ανεμελιά της παιδικής ηλικίας. Τα παιδιά σήμερα βομβαρδίζονται από σκληρές εικόνες και πληροφορίες και επιθυμούσα με την εικονογράφηση του βιβλίου μου να τους θυμίσω πόση ομορφιά υπάρχει στην απλότητα των σχεδίων, στη ζωηρότητα των χρωμάτων. Πόση αγάπη υπάρχει ανάμεσα στις εικόνες και τις λέξεις. Η ενασχόληση με τη ζωγραφική σε προσωπικό επίπεδο με βοήθησε να γνωρίσω καλύτερα τον εαυτό μου, να μάθω να εκφράζομαι μέσα από την ενασχόληση με το σχέδιο και το χρώμα, ελευθέρωσε ένα πολύ ξεχωριστό κομμάτι του εαυτού μου. Όταν οι λέξεις μου ζητουν συντροφιά τότε το λόγο παίρνουν τα πινέλα και τα χρώματα.
Tι ονειρεύεστε για το μέλλον σε προσωπικό επίπεδο και τι σε σχέση με τη γραφή και τη συγγραφή;
Ονειρεύομαι ταξίδια του νου, της καρδιάς και της ψυχής και οραματίζομαι πολλά παιδικά χαμόγελα που θα εισπράττουν αγάπη και χαρά διαβάζοντας τα βιβλία μου. Σε προσωπικό επίπεδο, ανυπομονώ ένα από τα επόμενα βιβλία μου να το εικονογραφήσει η κόρη μου, που ασχολείται ήδη με το κόμικ και την εικονογράφηση.
Eτοιμάζετε κάτι καινούριο συγγραφικά; Θα σας άρεσε να ασχοληθείτε με τη Λογοτεχνία Ενηλίκων;
Η αλήθεια είναι πως αυτό τον καιρό γράφω ένα μυθιστόρημα. Είναι πολύ διαφορετικό από το παιδικό βιβλίο σαφέστατα, αλλά εξίσου ενδιαφέρον. Είμαι ενθουσιασμένη, γράφω, σβήνω, σημειώνω, ξαναγράφω, κρατώ σημειώσεις στο δρόμο, όταν μαγειρεύω και ανυπομονώ να ολοκληρώσω και αυτό το πόνημά μου, θέλοντας να δώσω αγάπη με τα γραφόμενά μου.
Βρίσκεστε σε ένα εκδοτικό σπίτι νεοσύστατο, που όμως δείχνει να έχει συνεχή ανοδική πορεία, τις Εκδόσεις Υδροπλάνο. Είναι ρίσκο για έναν πρωτοεμφανιζόμενο συγγραφέα να εμπιστευθεί το έργο του σε ένα νέο εκδοτικό οίκο στο χώρο των Εκδόσεων;
Η αλήθεια είναι πως, στις μέρες μας, όσο εύκολη φαντάζει η έκδοση ενός βιβλίου άλλες τόσες δυσκολίες και ρίσκα περιλαμβάνει. Θέλω να σας πω πως υπήρξα ιδιαίτερα τυχερή που η πρώτη μου συγγραφική προσπάθεια αγκαλιάστηκε από τις Εκδόσεις Υδροπλάνο.
Πρόκειται για έναν νέο εκδοτικό οίκο στο χώρο των Εκδόσεων, που τον απαρτίζουν, όμως, άνθρωποι με πείρα, μεράκι και αστείρευτη αγάπη για τον κάθε συγγραφέα και το βιβλίο του. Από την πρώτη στιγμή με αγκάλιασαν, με συμβούλεψαν και φρόντισαν τον πνευματικό μου παιδί με σεβασμό και πολλή αγάπη. Είμαι ευγνώμων για την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν, για τη στήριξη και την αγάπη τους.
Οι Εκδόσεις Υδροπλάνο αγκαλιάζουν τον δημιουργό και στέκονται δίπλα του σαν μια πραγματική οικογένεια. Με δεδομένο αυτό θεωρώ πως η πτήση μου με τις Εκδόσεις Υδροπλάνο είναι η πιο ασφαλής και ταυτόχρονα η πιο συναρπαστική πτήση. Ευχαριστώ όλα τους συνεργάτες του εκδοτικού από καρδιάς.
Αφού σας ευχαριστήσω προσωπικά για την πολύ όμορφη κουβέντα μας, θα σας ζητήσω να κλείσετε τη συνέντευξη όπως εσείς θέλετε. Μια σκέψη σας, ένα μότο σας.
Θέλω κι εγώ με τη σειρά μου να ευχαριστήσω από καρδιάς εσένα Έλιά μου και το Ewoman.gr για την πολύ όμορφη συνέντευξη και για την ευκαιρία που μου δώσατε να μιλήσω για το βιβλίο μου και να μοιραστώ με τους αναγνώστες σας τις σκέψεις μου. Θα ήθελα να κλείσω με το τραγούδι της νεράιδας της χαράς:
Άνοιξε την καρδιά σου στην αγάπη
Μη φοβηθείς να κάνεις λάθη
Άνοιξε την αγκαλιά σου στη ζωή
Ένας νέος κόσμος μπροστά σου θα ξετυλιχθεί
