Βασίλης Κουτσιαρής: Η ενθάρρυνση στο παιδί παίζει καταλυτικό ρόλο

O Βασίλης Κουτσιαρής στο μικροσκόπιο της Ιωάννας Γκανέτσα

Η σχολική χρονιά ξεκίνησε, το κουδούνι χτύπησε και το σχολείο γέμισε με κάθε λογής παιδιά. Ανάμεσα σ΄ αυτά υπάρχουν πάντα τα πιο ντροπαλά, με χαμηλή αυτοπεποίθηση, που ψάχνουν τρόπους να αντιμετωπίσουν την αποτυχία.

Η Νεφέλη της ιστορίας του βιβλίου του Βασίλη Κουτσιαρή  «Τα φανταστικά μου ταξίδια» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι δεν είναι όλα τα ταξίδια χαρούμενα.

Ο φόβος της σχολικής επίδοσης και το άγχος των παιδιών να σταθούν στο ύψος της προκαλούν συχνά αρνητικά συναισθήματα και αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχολογία τους. «Τα φανταστικά μου ταξίδια» είναι ένα βιβλίο για την ενθάρρυνση, την αυτοπεποίθηση, το σχολικό άγχος, τη συμβολή της τάξης, του δασκάλου και της οικογένειας.

 

Η μικρή πρωταγωνίστρια της ιστορίας, η Νεφέλη, είναι ένα έξυπνο παιδί και μια επιμελής μαθήτρια. Δυσκολεύεται, ωστόσο, να εκφραστεί μέσα στην τάξη. Από την εμπειρία σας ως δάσκαλος, πόσο συχνό είναι αυτό το φαινόμενο μέσα στην καθημερινότητα της σχολικής τάξης;

Εμείς οι δάσκαλοι συναντούμε πολύ συχνά σε κάθε τάξη που αναλαμβάνουμε παιδιά που ντρέπονται να μιλήσουν, να πουν την άποψή τους. Μιλάνε χαμηλόφωνα τις περισσότερες φορές και νιώθουν πως οι άλλοι μπορεί να γελάσουν με αυτό που θα πουν. Έτσι, ταξιδεύουν σε έναν δικό τους κόσμο που είναι πολύ δύσκολο να επιστρέψουν, τουλάχιστον για τα επόμενα λεπτά. Ευτυχώς όμως, αυτό συμβαίνει συνήθως τους πρώτους μήνες κάθε σχολικής χρονιάς και κυρίως με δασκάλους που αναλαμβάνουν για πρώτη φορά τη συγκεκριμένη τάξη.

222

Μέσα από το βιβλίο σας, μπαίνουμε στη διαδικασία να παρατηρήσουμε τι μπορεί να συμβαίνει στο μυαλό ενός παιδιού τις στιγμές που προσπαθεί να διαχειριστεί μια άβολη πραγματικότητα. Η Νεφέλη δημιουργεί φανταστικούς κόσμους, ανάλογους της συναισθηματικής φόρτισης που βιώνει. Τι άλλο μπορεί να σκαρφιστούν τα παιδιά για να επιβιώσουν του σχολικού άγχους;

 

Μπορεί να κατεβάσουν το κεφάλι, να αρνηθούν να μιλήσουν, να κλάψουν, να ισχυριστούν πονόκοιλο ή πονοκέφαλο… Συνήθως όμως ταξιδεύουν σε φανταστικούς κόσμους, χάνονται στη δική τους πραγματικότητα.

1

Μέσα από την αφήγηση προβάλλετε τον καταλυτικό ρόλο του σχολικού και οικογενειακού περιβάλλοντος στον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος της Νεφέλης. Το μαγικό κλειδί που ξεκλειδώνει τον πόρτα του φόβου της είναι η  ενθάρρυνση. Φέρνει πάντα αποτέλεσμα η ενθάρρυνση ή χρειάζονται συχνά ακόμη πιο εντατικά μέτρα;

Η δική μου εμπειρία ως δάσκαλος έχει δείξει πως η ενθάρρυνση παίζει καταλυτικό ρόλο. Μπορεί να μεταμορφώσει ένα παιδί. Να το δεις μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να αλλάζει. Να μην πιστεύεις ούτε κι εσύ ο ίδιος πώς συνέβη αυτό. Έχει φοβερή δύναμη αυτή η λέξη. Ξεκλειδώνει την ψυχή ενός παιδιού και της δίνει φτερά για να πετάξει, να απελευθερωθεί.

Φυσικά αυτό ισχύει για γονείς και δασκάλους. Πρέπει και το σχολικό και το οικογενειακό περιβάλλον να έχουν την ίδια κατεύθυνση. Γιατί για παράδειγμα αν ο δάσκαλος ενθαρρύνει ένα αδύναμο παιδί αλλά η συμπεριφορά του γονιού είναι διαφορετική στο σπίτι, δεν θα υπάρξει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Φυσικά ισχύει και το αντίστροφο.

Οπωσδήποτε υπάρχουν και παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες που παρά την ενθάρρυνση των γονιών και των δασκάλων, δυσκολεύονται. Σε αυτή την περίπτωση οφείλουμε να τα παραπέμψουμε με τη συνεργασία των γονιών στα ειδικά κέντρα, που μόνο βοήθεια μπορούν να τους προσφέρουν.

 

Πόσο σημαντική είναι η διαδικασία της ενσυναίσθησης των ενηλίκων, να δουλεύουμε την αυτοπεποίθηση των παιδιών χωρίς να τη θεωρούμε δεδομένη;  

Είναι πολύ σημαντική η ενσυναίσθηση. Οφείλουμε να μπούμε στη θέση αυτών των παιδιών, να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τι περνάνε και πώς το βιώνουν. Μόνο έτσι θα καταλάβουμε.

 

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Είμαι μαθήτρια της Δευτέρας. Αν και όλα τα τετράδιά μου είναι γεμάτα Α, κάτι παθαίνω όταν η κυρία μού κάνει μια ερώτηση χωρίς να σηκώσω το χέρι μου. «Ποιο είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας, Νεφέλη;» με ρώτησε πριν από λίγες μέρες και, φυσικά, εγώ δεν απάντησα.

Και δεν έφτανε αυτό, ξαφνικά ένιωσα να απομακρύνομαι από την τάξη. Το ταβάνι εξαφανίστηκε κι άρχισα να ανεβαίνω, ώσπου βρέθηκα σε ένα πανύψηλο βουνό. Ο Όλυμπος πρέπει να ήτανε. Ίσα ίσα που διακρίνονταν οι συμμαθητές μου και η δασκάλα μου.

Όταν επέστρεψα, όλοι είχαν βγει διάλειμμα και η κυρία με περίμενε για να κλειδώσει την τάξη. Δεν ξέρω τι παθαίνω. Θέλω τόσο πολύ να πω την απάντηση, αλλά δεν μπορώ...

 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα

Ο Βασίλης Κουτσιαρής γεννήθηκε στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας. Εργάζεται ως δάσκαλος στη δημόσια εκπαίδευση. Ήταν συντονιστής της «Παιδικής Λέσχης Ανάγνωσης Κω» (Βραβείο σε πρόγραμμα για την προώθηση της φιλαναγνωσίας από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, 2012) από το 2011 ως το 2018. Παρουσιάζει παιδικά βιβλία στην εφημερίδα «Θεσσαλία». 
Έχει την επιμέλεια της σελίδας «Ο Μαγικός Κόσμος του παιδικού βιβλίου» στην ηλεκτρονική εφημερίδα
Kos Voice (Βραβείο Κυριάκος Παπαδόπουλος για τη χρήση των νέων τεχνολογιών και κυρίως του διαδικτύου για  τη Φιλαναγνωσία από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, 2013) και διατηρεί τη στήλη «Βιβλίο… στο μικροσκόπιο». Το 2012 και το 2013 τιμήθηκε με Έπαινο από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών. Το 2013 το βιβλίο του «Ένα αστέρι για μένα» βρέθηκε στη βραχεία λίστα βραβείων Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Το 2014 με την εικονογράφο Κατερίνα Βερούτσου τιμήθηκαν για το βιβλίο τους «Είναι κάτι που μένει» με το Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου. Το 2015 το βιβλίο του «Μη φοβάσαι Κοκκινοσκουφίτσα» βρέθηκε στη βραχεία λίστα Κρατικών βραβείων. Επίσης, το βιβλίο (το 2018) ήταν η επίσημη συμμετοχή του ελληνόγλωσσου τομέα στην έκθεση: «Και ζουν αυτοί καλά. Η Ευρώπη εικονογραφεί τους Γκριμ» που διοργάνωσε η Διεθνής Βιβλιοθήκη Νεότητας του Μονάχου. Το 2016 το βιβλίο του «Η αποθήκη» βρέθηκε στη βραχεία λίστα βραβείων Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου ενώ το βιβλίο του «Μάγισσες Γόμες» στη βραχεία λίστα βραβείων Public. Την ίδια χρονιά, το κείμενό του «Τα φανταστικά μου ταξίδια» τιμήθηκε με Έπαινο από την Γυναικεία Λογοτεχνική Συντροφιά. Το 2017 το βιβλίο του «Χιονισμένη πλατεία» βρέθηκε στη βραχεία λίστα βραβείων του περιοδικού ο Αναγνώστης. Για επικοινωνία με τον συγγραφέα: tsiaris81@gmail.com

 

Ιωάννα Γκανέτσα, συγγραφέας