«Δυο φορές νικά, όποιος νικά τον εαυτό του»
Συναντηθήκαμε τυχαία σ’ έναν άδειο δρόμο της γειτονιάς. Τούτες τις δύσκολες μέρες, που τα πάντα επαναπροσδιορίζονται ήταν αδύνατο να μην κοντοσταθούμε, έστω τηρώντας την απόσταση ασφάλειας. Της χαμογέλασα πλατειά. Ίσως, αν δεν ζούσαμε στην εποχή της πανδημίας να την αγκάλιαζα. Τώρα, αρκεστήκαμε σε αοριστολογίες και στις ευχές των ημερών. Υπήρξαμε συνάδελφοι και στενές φίλες μια εποχή. Ύστερα χαθήκαμε δια παντός.
« Ο εγωισμός είναι ένα ζευγάρι ξυλοπόδαρα, που κάνουν τον άνθρωπο ψηλό, χωρίς να τον κάνουν μεγάλο», έγραψε ο Μέγας Βασίλειος. Τώρα, μετά από δυο δεκαετίες πιστεύω ότι ο εγωισμός και τον δυο μας, ήταν η βασική αιτία απομάκρυνσης. Είχαμε και οι δυο, μεγάλη ανάγκη της πειθούς μας, καθώς και της επιβεβαίωσης των λόγων και των πεπραγμένων μας. Αισθανόμουν ένα μόνιμο άγχος να με διακατέχει, γιατί φοβόμουν τις αντιπαραθέσεις, την άρνηση, την απόρριψη. Εκείνη από τη μεριά της χρειαζόταν συνεχείς δικαιώσεις, πίστευε πως έχει πάντα δίκαιο. Πίσω από τις συμπεριφορές μας υπήρχε μια κρυμμένη εγωπάθεια που δυστυχώς κατηύθυνε και διάβρωνε τη σχέση μας. Χωρίς εμφανή παρεξήγηση, απομακρυνθήκαμε και χαθήκαμε γιατί ο εγωισμός είναι ο θάνατος της συναναστροφής.
Ο εγωισμός οδηγεί συχνά σε νευρώσεις γιατί δημιουργεί δυσθυμία και θλίψη. Έτσι, δυσκολεύει τις σχέσεις και τη ζωή, θέτει εμπόδια και οδηγεί σε ματαιώσεις και ήττες. Όταν δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από το εγώ μας, η εικόνα που έχουμε κατασκευάσει για μας τους ίδιους, γίνεται φυλακή. Προσπαθώντας να διαχωρίσουμε το «είμαι» από το «φαίνομαι», καταφέρνοντας να αποβάλλουμε ένα μέρος του εγωισμού μας, τα πάντα μπορούν να γίνουν ευκολότερα.
Ο Αριστοτέλης έγραψε: «Εγωισμός είναι το είδος της αγάπης που δικαίως δυσφημίστηκε, γιατί δεν είναι αγάπη στον εαυτό μας, αλλά πάθος αχαλίνωτο και ολέθριο». Ο μεγαλύτερος εχθρός μας είναι ο εαυτός μας. Γι αυτό: « Θεέ μου! Κάνε με να βλέπω τον εαυτό μου, όχι με τα μάτια τα δικά μου, αλλά με τα μάτια των φίλων μου, για να τον διορθώσουν, των εχθρών μου για να τον προστατεύουν, με τα μάτια τα δικά Σου, Τον οφθαλμό «ός τα πανθ’ ορά», για να τον ανυψώσω».
Η αλήθεια είναι πως ο σημερινός άνθρωπος και οι ρυθμοί της ζωής του, επιτείνουν τον εγωκεντρισμό. Κι αυτό σταδιακά τον οδηγεί στο να κλείνεται στον εαυτό του, με αποτέλεσμα την επίταση της μοναξιάς του. Ο εγωιστής- είτε το αντιλαμβάνεται, είτε όχι –βιώνοντας μια εσωτερική δυστυχία δεν είναι επιεικής και φιλάνθρωπος, δεν μπορεί να προσφέρει, να είναι αλτρουιστής.
Μήπως όμως, εγωιστής είναι εκείνος που ανεξάρτητα από το « φαίνεστε», δεν πιστεύει αρκούντως στις δυνάμεις του; Γι αυτό προσπαθεί με κάθε μέσον και τρόπο να πείσει το περιβάλλον του για την προσωπική του αξία. Όσο περισσότερο εγωκεντρικός είναι ο άνθρωπος, τόσο περισσότερο εξαρτάται από τη γνώμη των άλλων.
Γι αυτό, μήπως τελικά, εγωιστής είναι εκείνος που προβάλει την ατσαλάκωτη βιτρίνα του στον κοινωνικό του περίγυρο, αποζητώντας και ζώντας για την αποδοχή του; Για να το πετύχει κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες να κρύψει οτιδήποτε τρωτό ή λανθασμένο θα τον γκρεμίσει από το βάθρο του. Ο φόβος θα τσαλακώσει την εικόνα του, θα τον οδηγήσει σε αδυναμία συναισθηματικής έκφρασης, με αποτέλεσμα τη μοναξιά. Ακριβώς γιατί δεν είναι αληθινός. Ο αληθινός άνθρωπος έχει το δικαίωμα στο λάθος, στο ρίσκο. Ο αληθινός άνθρωπος δεν είναι θωρακισμένος, είναι ευάλωτος, είναι αντιφατικός, είναι ελεύθερος. Το λάθος οδηγεί στη γνώση και στην αυτογνωσία. «Ρίσκο» σημαίνει αγώνας και αγώνας είναι ελπίδα στη ζωή. Πρέπει να ακούμε προσεκτικά ο ένας τον άλλον, να επικοινωνούμε με ενσυναίσθηση, να αποδεχόμαστε, να μοιραζόμαστε, να προσφέρουμε.
Είναι αλήθεια πως ο εγωισμός και η ανασφάλεια καταφέρνουν ύπουλα να φωλιάσουν στις ψυχές. Χρειάζεται επίπονη δουλειά, σκληρός αγώνας με τον εσωτερικό εαυτό, ώστε να μπορέσουν η αγάπη και η ειλικρινής επικοινωνία να πάρουν την σκυτάλη για να μας οδηγήσουν σ’ έναν κόσμο περισσότερο φωτεινό.
Προσπαθώντας να γίνω περισσότερο ταπεινή, πατάσσοντας - όσο μπορώ -, τον δικό μου εγωισμό, υποσχέθηκα στον εαυτό μου να επικοινωνήσω με την παλιά μου φίλη. Γιατί: « Η αγάπη κι ο εγωισμός μοιάζουν με τον ήλιο και το φεγγάρι. Όταν ανατέλλει το ένα, δύει το άλλο»
23 Απρίλη 2020, Βάσω Σίδη
