Η περηφάνια δεν πρέπει να ταυτίζεται με την έπαρση

Η περηφάνια δεν πρέπει να ταυτίζεται με την έπαρση(pexels)

Η έπαρση ορίζεται στο λεξικό ως «η υπερβολική ιδέα κάποιου για τον εαυτό του, με αποτέλεσμα να φέρεται υποτιμητικά ή περιφρονητικά στους άλλους».

Χαρακτηρίζει την αγενή και απαξιωτική συμπεριφορά ενός ανθρώπου, η οποία εκφράζεται γενικευμένα προς πολλούς. Αυτή η εύθραυστη αίσθηση ανωτερότητας στηρίζεται, συνήθως, στην κοινωνική θέση και/ή στην οικονομική κατάσταση και καλλιεργείται στο μυαλό κάποιου για χρόνια.

Ο άνθρωπος που είναι αλαζόνας θεωρεί τον εαυτό του το κέντρο του σύμπαντος, χαρακτηρίζεται από εγωκεντρισμό, είναι αγενής, επιθετικός, χειριστικός και απαξιώνει εκείνους που είναι στα μάτια του κατώτεροι, ως προς τα δικά του - κοινωνικά ή οικονομικά - κριτήρια.

Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην περηφάνια ενός ανθρώπου και στην αλαζονεία. 

Ο περήφανος άνθρωπος το μόνο που θέλει είναι να του φέρονται με σεβασμό και να αναγνωρίζουν την αξία του ως προσωπικότητα. Διεκδικεί μια συμπεριφορά που να τον τιμά ως άνθρωπο. Ο αλαζόνας διεκδικεί τον σεβασμό που δεν πηγάζει όμως από τη συμπεριφορά του, αλλά από τον τίτλο ή το πορτοφόλι του.

Ο περήφανος άνθρωπος είναι ευγενικός κι απλός, δε διαφοροποιεί τους ανθρώπους με τα ίδια κριτήρια του αλαζόνα. Προφανώς και κάνει τις επιλογές του στις συναναστροφές του, στους ανθρώπους που θα εμπιστευτεί και θέλει στη ζωή του. Προφανώς και κρατάει τις αποστάσεις του από εκείνους με τους οποίους δεν ταιριάζει. Δεν απορρίπτει όμως ανθρώπους, ούτε απαξιώνει τον άλλον γιατί νιώθει ανώτερός του.

Ο αλαζόνας επιδιώκει και επιθυμεί να έχει τους αυλικούς του, οι οποίοι με γλοιώδη τρόπο ενισχύουν και τροφοδοτούν την ιδέα που έχει για τον εαυτό του. Αλίμονο σε όποιον την αμφισβητήσει. Συναναστρέφεται με ανθρώπους που ανήκουν στην ίδια κάστα, γιατί έτσι ανεβαίνει το κοινωνικό του πρεστίζ. Φουσκώνει η έπαρση μέσα του και τον σηκώνει ψηλά στα μάτια του. Μόνο που αυτή αποδεικνύεται να είναι ένα μπαλόνι που ξεφουσκώνει πολύ γρήγορα, καθώς η συμπεριφορά του ακυρώνει τη «σημαντικότητά» του.

Καλό είναι να αναγνωρίζουμε τη διαφορά ανάμεσα στην έπαρση και στην περηφάνια. Η περηφάνια ενός ανθρώπου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αξιοπρέπειά του. Αυτήν υπερασπίζεται όταν νιώθει πως τον προσβάλλουν. Η αλαζονεία και η έπαρση, από την άλλη, τρέφονται από ένα υπερυψωμένο «εγώ», που αποδεικνύεται πολύ αδύναμο να κρατηθεί ψηλά.

Σημαντικό δε σε κάνουν οι καρέκλες, τα αξιώματα ή τα λεφτά. Η έπαρση είναι κακός σύμβουλος. Τα καλάμια της αλαζονείας σπάνε πολύ γρήγορα, γιατί δεν έχουν ουσία, ούτε περιεχόμενο. Η περηφάνια από την άλλη πατάει γερά στη γη, γιατί στηρίζεται στα δικά της πόδια, στις δικές της δυνάμεις και στις αξίες της.