«Η βία μονάχα βία παράγει. Η βία δεν έχει όρια, δεν έχει σύνορα. Αιωρείται σαν το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα των σχέσεων και δηλητηριάζει τις κοινωνίες μας, το είναι μας, το μέλλον μας» (Πηνελόπη Ρομποτή)
Δεν θα ξεχάσω ποτέ την εκμυστήρευση της φίλης. Τη θυμάμαι καθισμένη απέναντί μου, μια όμορφη μεσόκοπη κυρία, με το κεφάλι σκυμμένο να μιλά σιγανά με φωνή σπασμένη:
« … Όχι. Ποτέ δεν μ’ αγάπησε. Εδώ και χρόνια επαναλαμβάνεται το ίδιο σκηνικό. Εκείνος επιστρέφει θυμωμένος κι όλα του φταίνε. Για ασήμαντη αφορμή φωνάζει, με βρίζει αισχρά, σπάζει αντικείμενα, χειροδικεί επάνω μου. Όταν σωριάζομαι, βροντάει την εξώθυρα κι εξαφανίζεται. Ύστερα, μετά από κάποιες ώρες, επιστρέφει αρχίζει τις συγγνώμες και τα παρακάλια. Μέσα στους λυγμούς του και τα‘’ σε λατρεύω’’, με εκλιπαρεί: ‘’μείνε’’. Κι εγώ μαζεύω τα κομμάτια μου και παραμένω, περιμένοντας παθητικά την επόμενη έκρηξη βίας. Σηκώθηκα να φύγω, αλλά επέστρεψα, δέσμια.
Άδεια πια, χωρίς επιθυμίες, χωρίς αύριο».
Άκουγα τον πικρό της μονόλογο και την κοίταζα. Κοίταζα τα αρμονικά χαρακτηριστικά της, με τους μώλωπες σε αποδρομή. Τα όμορφα μάτια της, μεγάλα, μελιά με λαδιές πινελιές, βαθιά μέσα στις κόγχες και το άδειο της βλέμμα. Μια ακόμη κακοποιημένη γυναίκα, που έκρυβε πολύ καλά τη ρημαγμένη ζωή της, πίσω από τα προσχήματα. Πρόκειται για ένα ζευγάρι, από τα τόσα που υπάρχουν: Ευγενικοί, γλυκομίλητοι όταν τους βλέπεις. Όμως, η κακοποίηση των γυναικών από τους άνδρες τους, συμβαίνει πίσω από κλειστές πόρτες. Είναι ένα από τα καλά κρυμμένα μυστικά καθώς θεωρείται οικογενειακή υπόθεση.
Η βία είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο συμπεριφορών που αποσκοπεί στην χειραγώγηση και αποδυνάμωση των ατόμων σαν οντότητα.
Η κακοποίηση των γυναικών είναι ένα σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο - διαχρονικό, διαταξικό και διαπολιτισμικό- με ανησυχητικές διαστάσεις παγκόσμια και σοβαρές συνέπειες, γιατί πλήττει όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης υπόστασης. Ουσιαστικά αποτελεί την έκφραση της κατανομής δύναμης ανάμεσα στα δύο φύλα. Πρόσφατες έρευνες απέδειξαν ότι 1 στις 5 γυναίκες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπήρξε θύμα κακοποίησης από το σύζυγο ή σύντροφό της αλλά μόλις το 14% από αυτές έκαναν καταγγελία. Στην Ελλάδα, το ποσοστό αγγίζει το 25%. Πέρα από τη σωματική και την σεξουαλική βία υπάρχει και η ψυχολογική που ριζώνει και σημαδεύει την ψυχή του θύματος.
Η βία μέσα στην οικογένεια σαν κοινωνική πραγματικότητα κινήθηκε και δυστυχώς εξακολουθεί να κινείται μεταξύ σιωπής, ανοχής και συγκάλυψης. Είναι γεγονός, ότι ήταν και παραμένει ένα από τα θέματα που μένουν κρυφά και πολλές φορές περνούν από γενιά σε γενιά σαν κληρονομιά που κανείς δεν θέλει, αλλά αναγκάζεται να αποδεχθεί. Είναι δύσκολο να σπάσει ο κύκλος της βίας και της κακοποίησης γιατί οχυρώνονται καλά μέσα στα σπιτικά και προστατεύονται από την σιωπή του θύματος αλλά και του περιβάλλοντος.
Η βία κατά των γυναικών, είναι το όπλο των αδυνάτων, στοχεύοντας στην μείωση, τον εξευτελισμό και την εξαθλίωση των θυμάτων. Δυστυχώς, σαν κοινωνικό φαινόμενο, συμβαίνει μεταξύ όλων των ατόμων ανεξάρτητα από το μορφωτικό επίπεδο και την κοινωνικοοικονομική τάξη των θυτών ή των θυμάτων με σημαντικές επιπτώσεις στην οικογένεια, την κοινωνία και την ψυχική υγεία.
Κάθε χρόνο τέτοια μέρα ανακαλώ στη μνήμη μου την εξομολόγηση της φίλης και κυριεύομαι από θυμό και θλίψη. Θυμάμαι πως έσφιξα τα χέρια της και την αγκάλιασα. «Φύγε», «Έχεις φωνή, οντότητα. Τη ζωή σου εσύ την καθορίζεις. Προχώρησε», της είπα. Δεν πήρα απόκριση. Αυτές οι άρρωστες σχέσεις είναι πολύ δύσκολο να σπάσουν. Κρατάνε δέσμια τα θύματα μια ζωή. Μονάχα μέσα από ισχυρή ψυχολογική στήριξη θα μπορέσουν οι γυναίκες αυτές να ανακτήσουν την χαμένη αυτοεκτίμησή τους και να βρουν ίσως λύτρωση.
Η εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών αποτελεί ζήτημα υπεράσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων αλλά και ζήτημα πολιτισμού. Απαιτείται ουσιαστική εμπλοκή της πολιτείας με την εφαρμογή σοβαρών παρεμβατικών στρατηγικών και δράσεων αλλά και μέσω της αξιοποίησης ανθρώπινου δυναμικού ( ψυχιάτρων, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών ).
«Μια θλιμμένη αρχόντισσα είναι η Παναγιά μου/ που κεντάει τριαντάφυλλα πάνω στην καρδιά μου/ Στα μαλλιά της μπλέκονται δυο μικρά πουλιά/ που τη νύχτα γίνονται άστρα και φιλιά….» ( Μάνος Χατζιδάκις)
