Λίγα σχετικά χιλιόμετρα μακριά από το κέντρο της Αθήνας, βρίσκεται ένας μικρός παράδεισος! Σπάρτη, Μάνη, Μυστράς, αγέρωχη σκληροτράχηλη, μα συνάμα μυστηριώδης και ρομαντική Λακωνία! Και ξάφνου ένας βράχος καταμεσής της θάλασσας. Άγριος και επιβλητικός. Είναι η καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς.
Σαν βγαλμένος μέσα από παραμύθι, συνδέεται με την στεριά, μέσω μιας γέφυρας
Η πύλη της βρίσκεται στην δυτική πλευρά του βράχου, είναι τοξωτή, αριστερά και δεξιά φέρει δικτυωτό και κεραμοπλαστικό κόσμημα και επιστέφεται από τρείς αβαθείς κόγχες, οι οποίες διατηρούν ίχνη γραπτού διάκοσμου
Ο οχυρωματικός περίβολος έχει ακανόνιστη πολύπλευρη κάτοψη. Τα τείχη είναι κατακόρυφα, με μέγιστο σωζόμενο ύψος τα 10 μέτρα.
Η βυζαντινή καστροπολιτεία της Μονεμβασιάς το «πέτρινο καράβι» του Ρίτσου, στέκει καρτερικά στο νοτιοανατολικό άκρο της Λακωνικής γης, μεταφέροντας τον επισκέπτη της, σε ένα ονειρικό ταξίδι στο χρόνο και την ιστορία!
Κάστρα, τείχη, παλιά αρχοντικά, στενά λιθόστρωτα δρομάκια, εκκλησιές, χαμηλές καμάρες, αψίδες, βυζαντινές εικόνες δίνουν την εντύπωση μιας πόλης που δεν την άγγιξε ποτέ το πέρασμα του χρόνου.
Η ίδρυση του οικισμού γίνεται από τους Λακεδαιμόνιους τον 6ο αιώνα μ.Χ. Μετά από σύντομη παπική κατοχή, περιέρχεται στην ενετική κυριαρχία το 1464.
Το 1540 αρχίζει η περίοδος της Α’ Τουρκοκρατίας, και η παρακμή που είχε αρχίσει συνεχίζεται εντονότερα. Το 1690 η πόλη παραδίδεται στους Ενετούς. Το 1715 οι Τούρκοι, την ανακαταλαμβάνουν!
Και το 1821 απελευθερώνεται πρώτη ανάμεσα στις οχυρές πόλεις της Πελοποννήσου.
Στην Πάνω Πόλη ακατοίκητη σήμερα, υπάρχουν λείψανα πολυάριθμων κτηρίων, βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων.
Στο υψηλότερο σημείο του βράχου, σώζονται τμήματα της Ακρόπολης, βυζαντινού οχυρού με τέσσερις γωνιακούς πύργους.
Είναι η Αγία Σοφία, οκταγωνικός Ναός με τρούλο, που ταυτίζεται από τους ερευνητές, με την Μονή Οδηγήτριας του 1150.
Στην Κάτω Πόλη υπάρχουν οι ακόλουθοι Ναοί:
Ελκόμενος Χριστός
Μουσουλμανικό Τέμενος
Ναός Παναγίας Μυρτιδιώτισσας
Ναός Αγίου Νικολάου
Ναός Παναγίας Χρυσαφίτισσας
Στην Κάτω Πόλη υπάρχουν και άλλοι μικρότεροι Ναοί Όπως ο Άγιος Ανδρέας, η Αγία Άννα η Καθολική, των χρόνων της Β’ Ενετοκρατίας( 1690 – 1720 ) ο Άγιος Δημήτριος, κ.α.
Ένα αξιοθέατο που δεν πρέπει επίσης να χάσετε, στην μαγευτική αυτή περιπλάνησή σας στην Καστροπολιτεία, είναι ο Φάρος. Πρόκειται για ένα κτιριακό συγκρότημα, που κατασκευάσθηκε το 1896 και περιλαμβάνει, πυργοειδές κτίριο στου οποίου την κορυφή ήταν τοποθετημένη φωτιστική συσκευή, για την καθοδήγηση των ναυτιλλομένων και τα προσκτίσματα για την διαμονή του φαροφύλακα, που υπάρχει μέχρι και σήμερα!
Αξίζει τον κόπο να ανεβείτε μέχρι την κορυφή, όπου από ψηλά μπορεί να θαυμάσετε την οικία του Γιάννη Ρίτσου και στα αλήθεια, ποια πόλη, ποια πατρίδα δεν θα ήταν περήφανη, εάν είχε γεννήσει έναν τόσο σπουδαίο μεγάλο ποιητή, όπως τον Γιάννη Ρίτσο.
Αξίζει τον κόπο, να ανεβείτε και να αφήσετε το βλέμμα, να ταξιδέψει στην απέραντη θάλασσα που απλώνεται γύρω από τον βράχο, να αφήσετε την αύρα από το Μυρτώο Πέλαγος να σας πλημυρίσει, να χαμηλώσετε το βλέμμα στην πλατεία της Χρυσαφίτισσας που απλώνεται μπροστά σας!
Να περπατήσετε στις πετρόχτιστες καμάρες, και σας υπόσχομαι, πως αυτή η μαγευτική και ρομαντική απόδραση σε τούτο το γεμάτο ενέργεια μέρος, θα σας μείνει πραγματικά αξέχαστη!
