Λέγεται συχνά πως ο φεμινισμός είναι πια μια νεκρή ιδεολογία χωρίς λόγο ύπαρξης. Τα δικαιώματα κατακτήθηκαν, η ισότητα επιτεύχθηκε, τα οχυρά έπεσαν και η γυναίκα πια απολαμβάνει τα κοινωνικά, πολιτικά και εργασιακά της δικαιώματα εξίσου με τον άντρα.
Πολύ συχνά επίσης παρεξηγείται και διαστρέφεται ως μια «εκδικητική» ιδεολογία που θέλει να προβάλλει τη γυναίκα ως ανώτερη του άντρα και απλά να αντιστρέψει τις σχέσεις εξουσίας. Και εκεί που ο φεμινισμός «έχει πεθάνει» ανοίγω τη τηλεόραση και η 11η σε σειρά γυναικοκτονία του έτους είναι γεγονός.
Νεκρή είναι και η Δώρα, η Γαρυφαλλιά, η Ελένη και τόσες άλλες σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Μήπως τελικά ακόμα τον χρειαζόμαστε; Μήπως δεν πάψαμε να τον χρειαζόμαστε ποτέ και αξίζει όχι μόνο να κατανοήσουμε τις θέσεις και πρακτικές του αλλά και να τις μεταδώσουμε στις επόμενες γενιές στα κορίτσια και στα αγόρια μας;
Στην πραγματικότητα ο φεμινισμός το σπουδαίο αυτό κοινωνικό κίνημα υποστήριξε τη πολύ ριζοσπαστική θέση πως «η γυναίκα είναι άνθρωπος». Δεν είναι ούτε γλυκιά, ευαίσθητη, «δυνατή» μέσα στη αδυναμία της ούτε υπομονετική, «βράχος» για το σπίτι και τα παιδιά της κλπ. Όλα αυτά είναι κοινωνικές κατασκευές και όπως πάντα η κάθε κοινωνική κατασκευή δημιουργείται από την κυρίαρχη κοινωνική ομάδα για την εξυπηρέτηση της.
Τι είναι λοιπόν η γυναίκα; Η γυναίκα είναι άνθρωπος. Και κάθε άνθρωπος μπορεί να συγκεντρώνει κάποια από τα παραπάνω στοιχεία ή και όλα μαζί μπορεί όμως και όχι. Το φύλο δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να είναι προσδιοριστικός παράγοντας του ποιες ή του ποιοι είμαστε σε προσωπικό επίπεδο. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για τους άντρες στους οποίους αποδίδονται τα χαρακτηριστικά του «δυνατού», «γενναίου», «προστάτη» κλπ.
Το ΄΄συναίσθημα’’ προβάλλεται ως ‘’δύναμη’’ της γυναίκας, μια δύναμη ωστόσο που την περιορίζει σε συγκεκριμένους και αυστηρά οριοθετημένους ρόλους και ‘’ελάττωμα’’ του άντρα ο οποίος ωστόσο με την απουσία του καθίσταται ‘’παντοδύναμος’’. Το αποτέλεσμα είναι γυναίκες εγκλωβισμένες στο ρόλο της παθητικότητας, υποχώρησης, της δεύτερης θέσης μέσα στη σχέση και άντρες κυρίαρχοι, αρχηγοί που στη παραμικρή διαφωνία ή εναντίωση της συντρόφου τους θα θεωρήσουν πως καταπατήθηκε το βασικό τους δικαίωμα. Του ελέγχου, της εξουσίας πάνω στα σώματα, τις σκέψεις και στις ζωές τους.
Άνθρωποι που μεγαλώνουν και γαλουχούνται στη πατριαρχική κοινωνία χωρίς να έχουν συνείδηση της επιρροής της πάνω τους. Η κοινωνική επιτέλεση των ρόλων μέσα στους οποίους κοινωνικοποιήθηκαν εκλαμβάνεται από αυτούς σαν αναπόδραστο βιολογικό πεπρωμένο.
Και η τιμωρία για τη «παραβίαση» αυτού, τη «παρέκκλιση» της γυναίκας από την κοινωνικά μαθημένη υποταγή της είναι ο θάνατος. Ο άντρας που προβαίνει στη γυναικοκτονία δεν μπορεί να δεχτεί την κατάρρευση του κοινωνικού αφηγήματος που του παρουσίασαν. Οργίζεται και δικαιούται να ‘’τιμωρήσει’’ την σύντροφο που «επιχείρησε να τον βλάψει» αντιβαίνοντας στους κοινωνικούς κανόνες και επιθυμώντας το ‘’αδιανόητο’’.. να διαφοροποιηθεί, να διεκδικήσει ή -το μέγιστο των σφαλμάτων- να τον εγκαταλείψει.
Πως μπορούν άραγε να αντιστραφούν όλα αυτά; Πως μπορούν τα δυο φύλα να υπάρξουν αρμονικά χωρίς επικρατήσεις και επιβολές, καταχρήσεις εξουσίας που προβάλλονται ως «έμφυτα δικαιώματα»;
«Είμαι άντρας και το κέφι μου θα κάνω», «Αγόρι είναι», «Είσαι γυναίκα πρέπει να κρατήσεις τη θέση σου».
Ο κατάλογος των έμφυλων στερεοτύπων είναι μακρύς και όλοι κάποια στιγμή είπαμε ή κάναμε κάτι απλά «γιατί έτσι είναι».
Η απάντηση είναι η παιδεία και η φεμινιστική αυτομόρφωση. Όροι ενοχλητικοί καμία φορά στα αυτιά μας: «πατριαρχία», «κοινωνική κατασκευή», «φεμινισμός» που ίσως μας ακούγονται πολύπλοκοι, δυσνόητοι και βιαζόμαστε να τους απορρίψουμε και γελοιοποιήσουμε.
Όροι που παρόλα αυτά περιγράφουν την ζωή μας και αξίζει να τους αφιερώσουμε λίγη από τη προσοχή μας έτσι ώστε να μπορέσουμε να αλλάξουμε, να ‘’ξε-μάθουμε’’ αλλά και να γίνουμε γονείς παιδιών που θα ζήσουν διαφορετικά τσακίζοντας τον σεξισμό που εμείς γνωρίσαμε και υποστήκαμε.
Εύχομαι να τα καταφέρουμε. Το χρωστάμε τόσο σε εμάς όσο και στις δολοφονημένες αδελφές μας.
