HistorE-woman: Alice Guy-Blache, η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτης

HistorE-woman: Alice Guy-Blache, η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτης

Σε αυτό μας το αφιέρωμα, θα αναλύσουμε τη ζωή μιας γυναίκας, η οποία άφησε το στίγμα της στην τέχνη του κινηματογράφου.

Και πιθανά είναι τα στοιχεία της ίδιας της γυναικείας φύσης, τα οποία και συνηγορούν για την πετυχημένη ενασχόληση του γυναικείου φύλου με την τέχνη. Η ευαισθησία, η συναίσθηση και ο λυρισμός είναι παράγοντες που ταυτίζονται με την καλλιτεχνική έκφραση.

Η Alice Guy-Blache (1873-1968) γεννήθηκε στη Γαλλία. Η οικογένειά της ζούσε στη Χιλή, όμως μια καταστροφική επιδημία ευλογιάς, ήταν η αφορμή να μετακομίσουν στο Παρίσι. Η ίδια μεγάλωσε στην Ελβετία με τη γιαγιά της, μέχρι τα 4 της χρόνια. Το περισσότερο προοδευτικό περιβάλλον της Ευρώπης, προφανώς και συνετέλεσε στο να ακολουθήσει η Alice το όνειρό της.  

Ο πατέρας της πέθανε το 1891 από άγνωστες αιτίες και η Alice για να στηρίξει οικονομικά την οικογένειά της, εκπαιδεύτηκε ως δακτυλογράφος και στενογράφος. Το 1894, προσλήφθηκε από τον Felix-Max Richard για να εργαστεί σε εταιρεία κατασκευής φωτογραφικών μηχανών και φωτογραφικών ειδών, ως γραμματέας. Ένα τυχαίο γεγονός, επομένως, την έφερε σε επαφή με ένα κόσμο άγνωστό της μέχρι τότε. Η εταιρία πουλήθηκε, άλλαξε το όνομά της σε Gaumont et Cie κι έγινε μια σημαντική δύναμη στον τομέα του κινηματογράφου. Η Alice μέσα από τη δουλειά της ήρθε σε επαφή με ανθρώπους του χώρου, ενώ εξοικειώθηκε και με τη χρήση φωτογραφικών μηχανών.

Τον Μάρτιο του 1895, η Alice και ο Gaumont, παρακολούθησαν μια από τις πρώτες ταινίες που γυρίστηκαν, η οποία είχε ως θέμα την αποχώρηση μιας ομάδας εργατών από τη δουλειά τους. Η Alice αισθάνθηκε ότι το περιεχόμενο ήταν ιδιαίτερα βαρετό και κατάλληλο μόνο για διαφημιστικούς λόγους. Θεώρησε ότι οι ταινίες θα ήταν ενδιαφέρουσες, αν μέσω τις εικόνας, διηγούνταν  διάφορες ιστορίες. Θεωρούσε απαραίτητο να ενσωματωθούν στο σενάριο στοιχεία αφήγησης. Νιώθοντας ότι μπορεί να τα καταφέρει, ζήτησε την άδεια από τον Gaumont να γυρίσει η ίδια μια ταινία.

Η πρώτη της ταινία και η πρώτη αφηγηματική ταινία στον κόσμο ονομάστηκε «Η νεράιδα του λάχανου» και απεκόμισε θετικές κριτικές από όσους την παρακολούθησαν. Την περίοδο λοιπόν από το 1896 μέχρι το 1906, η Alice ήταν πέρα από πρώτη, πιθανά και η μόνη γυναίκα σκηνοθέτης. Δημιούργησε ταινίες χορού και ταξιδιών, ή ταινίες που συνδύαζαν και τα δύο. Πειραματίστηκε με τα close ups, το συγχρονισμένο ήχο, με τις χρωματικές αποχρώσεις και με τα ειδικά εφέ. Ταυτόχρονα ήταν η πρώτη η οποία είχε στις ταινίες της αφροαμερικανικούς ηθοποιούς.  

Συνολικά, στα 25 χρόνια καριέρας, η Alice κατάφερε να συμμετέχει είτε ως σκηνοθέτης, είτε ως συγγραφέας, είτε ως παραγωγός σε περισσότερες από 700 ταινίες. Τα θέματά των ταινιών ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητα και εμπνευσμένα, ενώ τα πλάνα τους θεωρούνται μέχρι και σήμερα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας. Παρόλα αυτά οι περισσότερες ταινίες της έχουν εξαφανιστεί. Και στην ίδια δεν αναγνωρίζεται η αξία που της αναλογούσε. Οι διακρίσεις της εποχής; Το κατεστημένο που ένιωθε να απειλείται; Οι λόγοι δεν είναι γνωστοί. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια γενικότερη προσπάθεια ανάδειξης της ως μια σπουδαία κινηματογραφίστρια και προσωπικότητα.
Ας είναι αυτό το αφιέρωμα, μια αφορμή για τον καθένας μας ώστε να την ανακαλύψει.

Πηγή 1
Πηγή 2

Και ένα trailer για το ντοκιμαντέρ που γυρίστηκε για την Alice: