Ατύχημα, φόνος, απαγωγή ή νέο παιδομάζωμα; Ο Βαγγέλης Μπέκας μιλά για το νέο του μυθιστόρημα, το πέμπτο στη σειρά, το οποίο πρόσφατα κυκλοφόρησε από της εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ και υπόσχεται μυστικά, ανατροπές, μυστήριο και μπόλικη αγωνία πριν από ένα ανατρεπτικό τέλος.
«Ο γιος μας» θα μπορούσε να είναι υπόθεση καθενός από εμάς ή είναι από τις υποθέσεις οικογενειών που βλέπουμε από απόσταση, σαν τρίτοι, παρατηρώντας τη συμπεριφορά μιας «αγίας οικογένειας»;
Εφόσον δε ζούμε σε ένα ακριτικό χωριό κοντά στα σύνορα και αφού το παιδί που εξαφανίζεται στον «Γιο μας» δεν είναι δικό μας παιδί, ε, τότε με μια πρώτη ματιά η ιστορία του μυθιστορήματος αφορά κάποιον άλλο. Όμως στη γραφή και την ανάγνωση δε συμβαίνει έτσι ακριβώς. Συμπάσχουμε με τους ήρωες, βιώνουμε τον αγώνα τους, ζούμε μαζί τους. Και όσο να ’ναι, η αγία οικογένεια είναι θέμα που αφορά το πανελλήνιο.
«Η ύλη σβήνει και εξαϋλώνεται μόνο με τα παιδιά και τον έρωτα. Και φτάνεις στην αθανασία. Αρκεί να το δεις σωστά». Προσδιορίστε μας το δικό σας «σωστό» και πείτε μας σε ποιον από τους ήρωες του βιβλίου το συναντάμε πιο πολύ;
Το απόσπασμα από τον «Γιο μας» στο οποίο αναφέρεστε είναι κάτι που με βρίσκει σύμφωνο και προσωπικά, αν και είναι λόγια του πρωταγωνιστή μας, του Νίκου. Θα ήθελα όμως να διευκρινίσω κάτι. Δε συμβαίνει πάντα να συμφωνώ με τα λόγια των ηρώων μου. Στον «Γιο μας» η διαλεκτική των ιδεών δίνει και παίρνει, ας αφήσουμε καλύτερα τον αναγνώστη να βγάλει τα συμπεράσματά του, προσθέτοντας μόνο ότι όλοι μας λίγο πολύ έχουμε τη φωτεινή και τη σκοτεινή μας πλευρά.
Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, ένα συρματόπλεγμα και μια καλή γειτνίαση και ένα αφιλόξενο ορεινό τοπίο. Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν να κρατήσετε το όριο σε ένα τέτοιο λεπτό ζήτημα;
Όταν υπάρχουν γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών και το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων είναι καλό, τότε δε νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα. Όταν όμως κυριαρχούν τα fake news και η φτώχεια, τότε οι εξτρεμιστές βρίσκουν πεδίο δράσης. Η πολιτεία οφείλει να μεριμνά πάνω σε αυτό. Δεν πρέπει να αφήνει τους πολίτες να οδηγηθούν στην εξαθλίωση, γιατί η πείνα θολώνει το μυαλό. Εξάλλου, ο Θεός των Χριστιανών και των Μουσουλμάνων είναι ο ίδιος Θεός, αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε. Οι ερμηνείες διαφέρουν μόνο. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να είμαστε ανοιχτόμυαλοι, ανοιχτόκαρδοι και ανεκτικοί.
«Το ένστικτο είναι βαθιά ριζωμένο μέσα μας». Από όλα τα ένστικτα ποιο θα θέλατε να μπορούσαν να ελέγχουν κάποιοι ήρωές σας περισσότερο;
Λένε ότι αν καταπιέζουμε τα ένστικτα, δεν είναι κάτι που θα ωφελήσει την ψυχή μας. Παλιότερα η κοινωνία είχε τελετουργίες που χρησίμευαν ώστε να εκτονωθούν ή να χαλιναγωγηθούν τα ένστικτα. Τώρα όλα είναι λιγότερο ανθρώπινα. Δυστυχώς, τα πάμε πολύ καλύτερα με τις οθόνες των κινητών μας παρά με τον διπλανό μας. Όσο για τα ένστικτα των ηρώων του μυθιστορήματος, όπως τα ένστικτα της επιβίωσης και του έρωτα, αυτά είναι κυρίαρχα και διατρέχουν το βιβλίο. Είναι πηγή ενέργειας και ζωής. Προϋπόθεση για μια καλή ιστορία.
Εκτός από αγωνία και μυστήριο, το βιβλίο εμβαθύνει στην πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων. Ποιες σχέσεις του βιβλίου θεωρείτε πιο δύσκολες;
Ο τρόπος που αγαπά μια γυναίκα έναν άντρα, μου είναι σαφώς κάτι πιο δύσκολο απ’ το αντίστροφο. Το ίδιο και με τα παιδιά. Το πώς θα χειριστείς την αγωνία της μάνας για τον τριαντάρη γιο ή για το μικρό παιδί της, είναι κάτι σαφώς πιο δύσκολο να χειριστώ από το πατρικό ένστικτο ή τη σχέση δύο αδερφών. Το μυστικό νομίζω κρύβεται στο γεγονός ότι κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός. Ο καθένας έχει το δικό του τρόπο να συμπεριφέρεται, πέρα από το αν είναι γυναίκα ή άντρας, πέρα από τις γενικότητες. Αν σκύψεις στον καθένα χαρακτήρα με προσήλωση και αγάπη, αν τον κατανοήσεις βαθιά, τότε θα καταφέρεις να χτίσεις τον δικό του μοναδικό τρόπο που σχετίζεται με τους άλλους. Κι αυτές οι σχέσεις με τους άλλους, με τον εραστή, τον αδερφό, την κόρη, τη μάνα, τον γιο, φανερώνουν στην τελική τον χαρακτήρα μας.
Το αφηγηματικό μοτίβο είναι αστυνομικό και οι σκηνές κινηματογραφικές. Επιλογή, επιρροή -καθώς ασχολείστε με το σενάριο και τον κινηματογράφο- ή συνδυασμός;
Με ενδιαφέρει να μπολιάζω τα είδη, με γοητεύει η ατμόσφαιρα και οι κινηματογραφικές εικόνες σε αυτά που γράφω. Όσο για τον αφηγηματικό κορμό του μυθιστορήματος, δύσκολα θα έγραφα κάτι δίχως μυστικά και ανατροπές, δίχως κάποιο μυστήριο που κρύβεται, χωρίς να χρησιμοποιήσω την πλοκή για αγωνία. Τέτοια βιβλία μου αρέσει να διαβάζω, είτε είναι είτε δεν είναι αστυνομικά, τέτοια θέλω να γράφω κι εγώ.
Ποιος συγγραφικός σκόπελος του βιβλίου σάς παίδεψε πιο πολύ μέχρι να τον ξεπεράσετε;
Ένα πολυπρόσωπο μυθιστόρημα δημιουργεί αρκετές δυσκολίες, κυρίως γιατί οφείλεις να αποδώσεις τους χαρακτήρες με βάθος, αληθοφάνεια και να τους συνδυάσεις αρμονικά με την πλοκή. Ελπίζω να τα κατάφερα.
Σας φόβισε καθόλου η επιλογή της πολυπρόσωπης αφήγησης ή ήταν ένα προσωπικό στοίχημα, μια ακόμη συγγραφική πρόκληση που αφήνετε στον αναγνώστη να αποφασίσει αν είναι επιτυχημένο ή όχι;
Δεν μου αρέσει να μένω στα ίδια. Πήρα τα ρίσκα μου και τώρα έχουν τον λόγο οι αναγνώστες.
Τι να περιμένουμε από εσάς στο μέλλον είτε συγγραφικά είτε στον κινηματογράφο;
Γυροφέρνω κάποιες ιδέες για μυθιστόρημα αλλά δεν έχω καταλήξει ακόμα. Μυστήριο και αγωνία θα υπάρχει, ξεχωριστοί ήρωες με δυνατές σχέσεις σίγουρα θα έχει το καινούργιο μου βιβλίο. Όσο για τον κινηματογράφο, πάντα τον αφήνω σε δεύτερη μοίρα, παρόλο που επίσης τον αγαπώ.
