«…θα ανταμώσουμε στους λόφους του ήλιου. Μην ξεχνάς. Περπάτα» (Γιάννης Ρίτσος)
Η καινούργια χρονιά ξεκίνησε κρατώντας από το χέρι την ελπίδα. Η κρίση, μέσα από τον αναστοχασμό, μας βοηθά να κοιτάζουμε στον ορίζοντα τις καλύτερες μέρες που θα έρθουν. Ο άνθρωπος, όπως έχει αποδείξει, μπορεί από τη φύση του να αντιμετωπίσει κρίσεις, επιστρατεύοντας όλες τις δυνάμεις του. Η σημερινή όμως κατάσταση, δώδεκα μήνες από την έναρξη της πανδημίας, εξακολουθεί να γεννά ερωτήματα και να δημιουργεί αλλαγές, πίεση, αβεβαιότητα και φόβο. Μικρές ή μεγαλύτερες απειλές, οδήγησαν σταδιακά πολλούς από εμάς στην «κρίση κόπωσης»: μια σωματική και ψυχική εξάντληση που χαρακτηρίζεται από αρνητικότητα, εξάντληση, ακινητοποίηση, θλίψη.
Καθώς o εγκλεισμός παρατείνεται και η επιστροφή στην κανονικότητα καθυστερεί, η κρίση κόπωσης πλήττει όλο και περισσότερους και ανάμεσα τους αρκετούς γονείς. «Θέλουμε τη ζωή μας πίσω», λένε αυτοί που γκρινιάζουν και νοιώθουν αγανάκτηση, οργή και θυμό. Η γκρίνια όμως ενισχύει την αρνητικότητα σε αντίθεση με την θετική σκέψη που ενδυναμώνει τα νευρικά κυκλώματα του εγκεφάλου.
Οι γονείς σήμερα εξακολουθούν να ανησυχούν, πολλοί από αυτούς δουλεύουν κάτω από αντίξοες συνθήκες ή έχουν χάσει την εργασία τους. Όλοι τους προσπαθούν να διαχειριστούν τη νέα πραγματικότητα και βιώνουν την «κρίση κόπωσης» με όλα τα συναισθήματα που γεννά: άγχη για την υγεία και τη ζωή, περιορισμό των προσωπικών ελευθεριών, αγωνία για τις ξαφνικές αλλαγές, θυμό, ακόμη και πένθος για τις απώλειες. Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που σέβονται τις υποδείξεις των ειδικών, υπάρχουν και οι παππούδες κι οι γιαγιάδες που έχουν μήνες να δουν τα εγγόνια τους αλλά κάνουν υπομονή και ελπίζουν.
Ευτυχώς, σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα διεθνώς, πολύ λίγα παιδιά έχουν αρρωστήσει με ελαφρά συμπτώματα, όμως είναι πιθανό να είναι ασυμπτωματικοί ασθενείς ή φορείς. Σίγουρα όμως έχει επηρεαστεί ο συναισθηματικός τους κόσμος από την ψυχολογική διάθεση των γονιών και τη συναισθηματική τους διαθεσιμότητα.
Αν και οι γονείς θέλουν να πιστεύουν ότι τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται τις αλλαγές και το άγχος που επικρατεί, εκείνα έχουν μεγάλη παρατηρητικότητα και ευαισθησία στην ψυχική πίεση των γονιών τους. Το άγχος των γονιών μπορεί να επηρεάσει τον συναισθηματικό κόσμο των παιδιών που συνήθως δεν εκφράζουν το φόβο και την αναστάτωσή τους, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η λειτουργικότητά τους.
Οι γονείς έχουν ήδη ενημερώσει τα παιδιά, τι είναι ο κορωνοϊός Covid-19 με τον κατάλληλο τρόπο για την ηλικία τους. Έχουν δώσει τις κατάλληλες εξηγήσεις για τον λόγο που πρέπει να μείνουν στο σπίτι, για τον κοινωνικό περιορισμό καθώς και τη στέρηση αγαπημένων προσώπων, της βόλτας και του παιγνιδιού.
Όσο για τους εφήβους, είναι ήδη ενημερωμένοι, συζητούν την κατάσταση με τους γονείς και τους φίλους τους και ο εγκλεισμός τους δημιουργεί αγανάκτηση και θυμό. Το κλείσιμο των σχολείων με σκοπό την πρόληψη της εξάπλωσης του ιού, κράτησε και εξακολουθεί να κρατά τα μεγαλύτερα παιδιά και τους εφήβους στο σπίτι, με αποτέλεσμα την ανατροπή της οικογενειακής ρουτίνας. Υπάρχουν εκπαιδευτικοί οι οποίοι κάνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τηλεδιδασκαλία, όπως και γονείς που άλλαξαν τα προγράμματά τους για να είναι κοντά στα παιδιά, προσαρμόζοντας την καθημερινότητά τους με τους εναλλακτικούς τρόπους επικοινωνίας και ψυχαγωγίας μέσα στο σπίτι.
.
Κύριο μέλημα των γονιών είναι η διατήρηση ήρεμου και ασφαλούς περιβάλλοντος στο σπίτι, για να συνεχίζουν τα παιδιά να απολαμβάνουν τις καθημερινές τους δραστηριότητες χωρίς άγχος, πίεση και στρες. Επίσης με τη συμβολή των εκπαιδευτικών πρέπει να τους βοηθούν να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους. Εφόσον το «σχολείο γίνεται στο σπίτι» πρέπει να υπάρχει ευέλικτο σχέδιο για τη σχολική δουλειά αλλά και ελεύθερος χρόνος. Οι γονείς μαθαίνουν ποιες δραστηριότητες αγαπούν περισσότερο τα παιδιά ώστε να εστιάζουν στα ενδιαφέροντά τους και να ενθαρρύνουν τη δημιουργική φαντασία τους.
Οι γονείς μπορούν να έρθουν πιο κοντά στον έφηβο και να τον βοηθήσουν μέσα από την αναγνώριση και την αποδοχή των ιδιαίτερων αναγκών του. Η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα απαλύνουν την ένταση. Ακόμη, το μοίρασμα συναισθημάτων θα αυξήσει την ψυχική ανθεκτικότητα και την αυτοπεποίθηση όλης της οικογένειας.
Όμως, να θυμόμαστε ότι έχουμε καινούργια χρονιά και προσδοκούμε καλύτερες μέρες. Ο φόβος μας προοδευτικά γίνεται ελπίδα. Θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα. Ας αφήσουμε τον ορθολογισμό να επικρατήσει. Κατανοούμε πως τίποτε δεν είναι δεδομένο. Γνωρίζουμε καλά πόσο πολύτιμη και εύθραυστη είναι η υγεία.
Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την «κρίση κόπωσης», προτρέποντας τον εαυτό μας σε θετική και αισιόδοξη σκέψη. Η χρονιά που έφυγε, το σκοτεινό 2020, κατάφερε να μας ανατρέψει την καθημερινότητα, μας στέρησε την επικοινωνία, την αγκαλιά, την ασφάλεια. Όμως μας έφερε μπροστά στην αξία της ανθρώπινης ζωής. Και εφ’ όσον υπάρχει ζωή τα πάντα μπορούν να επαναπροσδιοριστούν.
